10 цытат незабыўнага Уладзіміра Папковіча. «Хочацца штосьці рабіць, быць сярод людзей»

Учора стала вядома, што пайшоў з жыцця Уладзімір Папковіч, аўтар некалькіх кніг паэзіі, перакладчык мастацкіх твораў з нямецкай мовы на беларускую і з беларускай на нямецкую, член Саюза беларускіх пісьменнікаў, сябра «Віцебскага кур’ера news», інтэлігентны і надзвычай добры Чалавек са шчырай усмешкай.

Нагадваем, што развітанне з Паэтам адбудзецца ў панядзелак 12 красавіка ў зале развітанняў СВЕЧА (вуліца Броўкі,  50/4 з 18.00 да 20.00).

На жаль, у апошнія гады здароўе Паэта пагоршылася і ён амаль перастаў выходзіць з дому. Да гэтага ж Уладзімір Антонавіч быў частым госцем на розных літаратурных мерапрыемствах, мастацкіх выставах, на сустрэчах са школьнікамі і студэнтамі. Асабліва любіў Уладзімір Папковіч бываць у ВДУ імя П.М. Машэрава, дзе адпрацаваў на кафедры больш за 30 год, выхаваў не адно пакаленне студэнтаў, некаторыя з іх зараз працуюць выкладчыкамі ва ўніверсітэце.

Уладзімір Антонавіч неаднаразова станавіўся героем нашых публікацый і нават сам выступаў у ролі аўтара. Сёння ўспамнаем 10 цытат Паэта пра сябе, сяброў і жыццё.

Пра дзяцінства і Вялікдзень

 Я нарадзіўся на самай мяжы паміж Заходняй Беларуссю (да 1939 года) і БССР на заходнім баку. Мае бацькі былі праваслаўныя і ажаніліся яшчэ да рэвалюцыі ў 1917 годзе ў Пецербургу (Петраградзе). Таму і пры Польшчы мы святкавалі Вялікдзень на расейскі лад (яйкі, пасха-пірог, паляндвіца з хрэнам).  У нас гэта было найвялікшае Свята.

 

Пасля ўз’яднання жылі пад страхам, што могуць вывезці, потым пачалася вайна. Ужо падлеткам пасля вайны (канец 40-ых-пачатак 50-ых гадоў), пакуль Савецкая ўлада набірала сілы, на рэлігію асаблівай увагі не звярталі. Дзеці і падлеткі пасля снедання выбягалі на вуліцы, «біліся» яйкамі, чыё разбівалася, рабілася «трафеем» пераможцы. Качалі яйкі па латку, таксама былі пераможцы і тыя, хто прайграваў.

 

Хадзілі па вёсцы і спявалі пад вокнамі «валачобныя» песні, змест якіх мала разумелі:

Христос воскрес и двери рая

отверзлись праведным душам,

отрадна стала жизнь земная

и смерть теперь на страшна нам

Христос воскрес, Христос воскрес, Христос воскрес!

 

Вёсачка была маленькая і не ўсе мелі што даць валачобнікам. Тады хтосьці падаў ідэю пайсці ўсуседнюю – усходнюю – вёску Панышы, дзе людзі забыліся ўжо пра валачобнікаў, таму з радасцю сустракалі нас, хоць і адорвалі не вельмі багата. Усюды панавала пасляваенная беднасць.

Пра лёс

У прыватнай размове Уладзімір Антонавіч успомінаў, як аднойчы размаўляў з перакладчыкам Васілём Сёмухам і той прапанаваў яму паваражыць.

Я дакладна не памятаю, як ён гаварыў, але ж сказаў, што ў мяне няма самаабароны супраць смерці. Гэта значыць, што я сам сабе не абараняю: як будзе, так будзе. Ён сказаў, што я неасцярожны, і гэта можа дрэнна скончыцца. Людзі майго характару доўга не жывуць.

Пра прафесію настаўніка

Мая старэйшая сястра Ніна, калі вярнулася з вайны, з сямі класамі працавала ваенруком у школе, была настаўніцай ваеннай справы. Другая сястра – Леаніла – закончыла завочна педвучылішча і ўсё жыццё адпрацавала настаўніцай у школе. Брат, які закончыў сельскагаспадарчы тэхнікум, працаваў і ў калгасе, і ў саўгасе, але ж у канцы жыцця пайшоў працаваць у школу, выкладаў «труды»…

Ну, а я вымушаны быў стаць настаўнікам.

Пра сябе

Мабыць, гэта ў мяне ў генах, мабыць, свяшчэннікі былі недзе.. Але ж гэта больш ад мамы. Яна не цярпела, каб манілі, каб ільгалі, гэта для яе было балюча… Так і для мяне. Не выношу, калі нехта ілжэ ў вочы, балюча…

Пра Віцебск

Кажу шчыра: я залётны. Хаця жыву ў Віцебску ўжо больш за 50 гадоў. Напрыклад, я ніколі не ўжываю мясцовае слова «мальцы», яшчэ памятаю, як, калі прыехаў, здзівіўся, што тут могуць вымаўляць мяккае «р».

Пра чытачоў і беларускую мову     

Зараз, праглядаючы свае паперы, я бачу, што ў васьмідзесятыя гады, калі я перайшоў ужо працаваць у інстытут, мне адкрыўся вольны шлях у прэсу і на тэлеэкран. Я пісаў і гаварыў на тэмы асветы і выхавання, літаратуры, беларускай мовы, культуры ўвогуле.

Мяне натхняюць сустрэчы з чытачамі, дзе я магу знаёміць іх не толькі са сваімі вершамі, але і з перакладамі, у асноўным з нямецкай мовы, але ёсць і з расейскай, украінскай, польскай, цыганскай. Я стараўся выкарыстаць усе магчымасці, каб прапагандаваць родную мову і літаратуру.

Пра Давіда Сімановіча

Нас яднала любоў да літаратуры. Я разумеў, наколькі ён больш адукаваны за мяне, наколькі лепей ведае і класічную, і сучасную літаратуру, не толькі рускую і беларускую, але і замежную. Мне здаецца, што другой бібліятэкі, роўнай ягонай, у горадзе не было.  Я разумеў гэта, і мне імпанавала, што ён заўсёды падкрэсліваў, што мы – сябры. Па-сяброўску ён падпісваў мне кожную сваб кніжку, якія выходзілі ў той час. Яна займаюць цяпер у мяне добрую палову паліцы ў кніжнай шафе.

Пра Германію

У 1989 годзе ў Віцебску адбыўся ўстаноўчы сход гарадской арганізацыі Таварыства беларускай мовы імя Францішка Скарыны. Выбрана гарадская рада ТБМ. Яе старшынёй стаў дацэнт педагагічнага інстытута пісьменнік Уладзімір Папковіч. У гэтым жа годзе Паэт упершыню пабываў у Германіі, а ўжо праз два гады атрымаў ад сям’і Хайнэкэ запрашэнне.

Яно было на нас дваіх – мяне і маю жонку, Ларысу Фёдараўну. І я ўжо тады павёз пісьмо ад Давіда Сімановіча да гэра Віталі, дырэктара галерэі Шырн-гале ў Франкфурце-на-Майне наконт факсімільных фотаздымкаў дэкарацый Яўрэйскага тэатра ў Маскве. Час сустрэчы з панам Віталі быў дамоўлены, і мы пайшлі ў Шырн-хале, дзе толькі нядаўна закрылася выстава карцін Марка Шагала.

Пра пенсію

Заўсёды рады, калі мяне запрашаюць на кафедру ці ў літаратурны музей . Проста рады пабачыцца з былымі калегамі, знаёмымі і незнаёмымі студэнтамі. Гэтая атмасфера еднасці сагравае мне душу

Часта пенсіянеры скардзяцца, што на пенсіі няма чым заняцца, людзі сумуюць. Барані мяне Бог: сілы, пэўна ж, ужо не тыя, і мазгі не так спраўна працуюць, але хочацца штосьці рабіць, быць сярод людзей, мне шмат што цікава.

Пра волю

Нарадзіўся Уладзімір Папковіч 25 сакавіка – на Дзень волі. Паэт гэтым вельмі ганарыўся, казаў, што прыемна, што яго віншуюць адразу з двума святамі.

Таму і аповяд пра Паэта хацелась б закончыць вершам Уладзіміра Антонавіча, які так і называецца «Пра волю»:

Ці ў лесе, ці ў лузе, ці ў полі  –

Гэта яшчэ не на волі.

Ці на спякоце, ці ў золі  –

Гэта яшчэ не на волі.

На шпацыры ці ў завуголлі –

Гэта яшчэ не на волі.

Ці з песняй, ці ў дзікім скуголлі  –

Гэта яшчэ не на волі.

Калі ж мы бываем на волі?

Без чыстай душы –  аніколі.

Рэдакцыя «Віцебскага кур’ера news»глыбока смуткуе разам з роднымі і блізкімі Уладзіміра Антонавіча Папковіча.

9 вельмі цікавых фактаў пра Уладзіміра Папковіча і «Віцебскі кур’ер»

Подписывайтесь на нас в: Яндекс, Дзен, Google Новости, Telegram-канал, «секретный» Telegram-чат!